Fiskus bez bata, czyli zmiany w ordynacji podatkowej

— W połowie stycznia podczas posiedzenia Sejmu zaprezentowany został prezydencki projekt ordynacji. Jakie są jego główne założenia?
— Prezydent Komorowski zapowiedział przygotowanie ordynacji, która będzie przyjazna dla podatników rzetelnie płacących podatki. Chodzi o odpowiednie traktowanie obywateli, którzy w uczciwy sposób rozliczają się z fiskusem. Prezydencki projekt nie jest jedynym dokumentem, którego założenia idą w tę stronę. W marcu przedstawione zostaną kierunkowe założenia nowej ordynacji tworzonej obecnie przez Komisję Kodyfikacyjną. Premier Kopacz zapowiedziała, że nowe rozwiązania będą przygotowane tak, aby dobry podatnik nie budził żadnej podejrzliwości organów podatkowych. Państwo ma ufać rzetelnym podatnikom.
— Jak miałoby to wyglądać w prezydenckim projekcie?
— Zaproponowano wprowadzenie zasady rozstrzygania wątpliwości co do wykładni przepisów podatkowych na korzyść podatnika, czyli tzw. in dubio pro tributario. Postuluje się również zmianę zasad przedawniania zobowiązań podatkowych i rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nieostatecznej, która jest nastawiona na szybsze przedawnienie zobowiązań, a także wydanie postanowień o zaliczaniu wpłat i nadpłat tylko do większych kwot zaległości. Znosi się również obowiązek dołączania do deklaracji korygującej pisemnego uzasadnienia przyczyny korekty oraz wprowadza się do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej możliwość kontroli w miejscu przechowywania dokumentacji kontrolowanego.
— Jak ocenia pan proponowane zmiany?
— Pozytywnie, gdyż w znacznym stopniu upraszczają one procedury podatkowe. Diabeł jednak tkwi w szczegółach. Pewne propozycje czy przepisy wymagają doprecyzowania. Konieczne są dalsze konsultacje oraz analizy, które pozwolą na wypracowanie bardziej precyzyjnych rozwiązań. Skorzystają na tym podatnicy, obecnie skarżący się na niejednoznaczne prawo. Chcemy przygotować jasne przepisy, które nie będą pozostawiały żadnych wątpliwości interpretacyjnych.
— Największe emocje budzi wprowadzenie zapisu o rozstrzyganiu wątpliwości co do wykładni przepisów podatkowych na korzyść podatnika. Co pan o nich sądzi?
— Rząd nigdy nie kwestionował sensu zasady in dubio pro tributario. Wręcz przeciwnie, uważamy, że powinna ona zostać wprowadzona do ordynacji. Nad jej kształtem pracuje obecnie Komisja Kodyfikacyjna. Wątpliwości budzi jednak model jej realizacji przedstawiony w projekcie prezydenckim. Samo brzmienie przepisu jest nieprecyzyjne, nie oddaje w sposób właściwy wykładni prawa, przez co może się przyczynić do pojawienia się szerokich sporów, jeżeli chodzi o jego zrozumienie i zastosowanie. Z projektowanego przepisu nie wynika, czy chodzi tu o wątpliwości co do rozumienia wykładni przepisu, czy może obiekcje dotyczące jego treści. Przy tworzeniu tej regulacji należałoby skorzystać z doświadczeń legislacyjnych innych państw oraz zasięgnąć opinii Rady Legislacyjnej i poddać ją szczegółowej analizie w ramach ogólnego prawa podatkowego. Z pewnością przepis ten wymaga doprecyzowania.
— Ministerstwo Finansów przygotowuje nowelizację ordynacji podatkowej. Kiedy możemy się jej spodziewać?
— Rząd pracuje od ponad dwóch lat nad dużą nowelizacją ordynacji podatkowej. Po jej wprowadzeniu w życie w nowej wersji pojawi się aż 167 zmian. Z jednej strony, w znacznej mierze odpowiada ona na zapotrzebowanie społeczne, postulaty podatników oraz przedstawicielskich instytucji, w tym organizacji pracodawców. Z drugiej, oczekujemy, że jej zastosowanie przyczyni się do uszczelnienia systemu podatkowego. Tempo prac nabrało przyspieszenia — nowelizacja została już przyjęta przez Komitet Stały Rady Ministrów, teraz czeka na akceptację Rady Ministrów.
— W ubiegłym roku premier Kopacz stwierdziła, że na początku 2015 roku poznamy założenia nowej ordynacji podatkowej. Wspomniał pan o pracach Komisji Kodyfikacyjnej...
— ... Ogólnego Prawa Podatkowego powołanej przez Radę Ministrów w listopadzie ubiegłego roku. Jej zadaniem jest przygotowanie nowego projektu ustawy, a także uczestniczenie w całym procesie legislacyjnym nad tym aktem prawnym. Nowe regulacje mają za zadanie zagwarantowanie odpowiednich praw podatnikom, przede wszystkim zwiększenie ich poczucia bezpieczeństwa. Przepisy podatkowe mają być jasne, precyzyjne i przyjazne uczciwym podatnikom. Jednocześnie powinny zapewniać efektywny pobór należnych podatków.
— Jedyne, co w życiu jest pewne, to podatki?
— Nie można zapominać, że podatki są podstawowym źródłem dochodów państwa. To z nich realizowane są jego podstawowe zadania. Nie będzie lepszych dróg, szkół, poprawy bezpieczeństwa wewnętrznego bez sięgania do kieszeni podatnika, który musi rozumieć swoją rolę w tym systemie. Z drugiej strony, istotna jest również kwestia skuteczności ściągania zobowiązań. Czeka nas zatem wiele zmian w dziedzinie podatków, które doprowadzą do wdrożenia rozwiązań niewątpliwie ułatwiających życie podatnikom.
br